از واقعیت مازوتسوزی تا علت عدم اجرای قانون پاک در گفتگو با معاون سازمان محیطزیست
به گزارش پایگاه خبری اخبارخوب به نقل از خبرنگار محیط زیست خبرگزاری فارس، اهمیت زیاد محیط زیست و تاثیری که میتواند بر روی زندگی ما انسانها بگذارد بر کسی پوشیده نیست. اهمیت این قضیه و توضیح در این رابطه باعث شد در ایام دهه فجر ایرج حشمتی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، پیام جوهرچی معاون دفتر پسماند و لادن رضی مدیر کل دفتر آب و خاک به تحریریه فارس آمده و درباره بعضی از مسائل زیست محیطی گفتگویی را انجام دهند.
در رابطه با قانون هوای پاک و عدم اجرای آن توضیح میدهید؟
ما هنگامی که از قانون هوای پاک صحبت میکنیم صحبتهای ما معطوف به قانون هوای پاک در سال ۱۳۹۶ می شود اما تکالیف انباشت شده ای از ادوار گذشته وجود داشته است، مثل قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت سوخت و قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی که باید به آنان مل میشد. وقتی که قوانین را نگاه میکنید تقریباً تمام قوانین هوای پاک در این دو قانون بودهاند، در قانون اصلاح مدیریت سوخت اشاره شده است که در سال ۱۳۹۰ مصرف سرانه سوخت به ۷ /۰ لیتر برسد یعنی چیزی در حدود ۵۶ میلیون لیتر باید بنزین مصرف کنیم ولی در حال حاضر مصرف ۱/۲ تا ۱/۳ لیتر است یعنی ۱۰۵ لیتر مصرف که در پیک مصرف تا ۱۳۵ لیتر هم افزایش پیدا میکند.
در اجرای قوانین در گذشته کوتاهی و فرصت سوزی شده است در شرایطی سازمان محیط زیست متولی این امر میشود که این قوانین خیلی پیشرفت اجرایی نداشتهاند اما در دولت سیزدهم موتور فعالیتها در دستگاه سرعت گرفته است و آییننامه و مقررات مناسب نوشته شده است؛ سازمان محیط زیست تکالیف خودش را به عنوان دستگاه نظارتی اجرا کرده است اما اجرای بعضی از تکالیف در اختیار چند دستگاه است و امکان دارد یک دستگاه به خاطر نداشتن منابع مالی نتواند اجرا کند کل تکلیف روی زمین میماند.در جلساتی که با عنوان اول رئیس جمهور داشتهایم مقرر شد تا پایان بهمن ماه تکالیف دستگاههایی که بیشترین تاثیر دارند، تکایف و برنامههای خود را اعلام کنند که این امر از طرف معاون اول رئیس جمهور پیگیری میشود. که با یک برنامه ریزی مدون بتوانیم این شاهد اجرای این قانون باشیم.
قانون هوای پاک مشارکتی است
قانون هوای پاک یک قانون مشارکتی است که همه دستگاهها باید نقش خود را به خوبی ایفا کنند. زیرساختهای قانون برای دستگاههایی که نقش موثر و نظارتی دارند اجرا شده و دستگاههایی است که نقش اجرایی دارند باید به کار خود سرعت بدهند مثل وزارت نفت، نیرو،صمت.
تولید انرژی تجدیدپذیر چه کمکی به ما خواهد کرد؟
وزارت نیرو در دو سال آینده میخواهد ۱۰۵۰۰ مگاوات برق از طریق انرژیهای تجدید پذیر تولید کند این در حالی است که در حال حاضر تولید ما ۸۷۰ مگاوات است، قرار است در سال اول ۵۰۰۰ مگاوات و در سال بعدی ۵۵۰۰ مگاوات برق از انرژی تجدیدپذیر تولید کند. اگر این موضوع انرژی تجدیدپذیر به نتیجه برسد بخش اعظمی از مشکلات سوخت ما که به خاطر ناترازی انرژی اتفاق میافتد حل خواهد شد. در استانهای شمالی به خاطر افت فشار گاز نیروگاهها مجبور میشوند از سوخت دوم استفاده کنند که چون نزدیک به کلانشهرها هستند باعث آلودگی میشوند. اگر این افزایش تولید از انرژیهای پاک اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات حل خواهد شد، سوخت کمتری مصرف میشود و انباشت آلایندگی کمتری خواهد داشت.
در خصوص طرح کهاب وزارت نفت موظف شده است تا پایان سال ۱۴۰۵ تمام جایگاههای سوخت به طرح کهاب متصل شوند. در سالهای گذشته تمام تکالیف وزارت نفت به صورت کلی بود اما امروزه سازمتن محیط زیست به وزارت نفت برنامه به آنها داده است که در کدام جایگاه و چقدر این طرح ایجاد شود.
بخش دیگر از ناترازی انرژی توسط نیروگاههای سیکل ترکیبی توسط صنایع پرمصرف ایجاد میشود، برخورد با مصرف کنندگان پرمصرف از دیگر کارهای سازمان است. آییننامهای در حال تدوین هست که باید بهینه از سوخت استفاده کنند وگرنه جریمه خواهند شد و این جریمخ برای بهسازی صنایع ایجاد میشود.
برای اسقاط خودروهای فرسوده چه کاری انجام میشود؟
موضوع اسقاط خودرو های فرسوده در دستور کار است، با این طرح مد نظر که قرار است اجرا شود گواهی اسقاط که ۲ عدد بوده به ۵ عدد رسیده که دارندگان ماشین در صورت اسقاط حدود ۲۱۰ میلیون از ماشین خود دریافت میکنند؛ این کار به نوسازی تاکسیها کمک می کند. ورود خودرو برقی و هیبریدی که در دستور کار شهرداریها است در بخش منابع آلاینده متحرک اثر دارد. پروژه مترو و تکمیل این خطوط میتواند در جابجاییها و کم شدن آلودگی موثر باشد.
سازمان محیط زیست آیا سختگیری لازم برای دادن مجوز به واحدهای صنعتی دارد؟
سازمان محیط زیست تا واحد صنعتی از فیلتراسیون مناسب برخوردار نباشد و پایش آنلاین نداشته باشد اجازه بهرهبرداری را به آنان نمیدهد، امیدواریم صندوق ملی محیط زیست بتواند وام مناسب به صنایع که آلودگی هوا دارند بدهدتا به وسیله آن در بهسازی ماشینآلات خود اقدام کنند.
تکلیف سازمان محیط زیست این است که در مورد مجوزهای صادر شده از سوی ادارات کل محیط زیست کشور در چارچوب ضوابط تدوین شده صنایع و معادن و واحدهای خدماتی باشد مراقبتهای لازم را انجام دهیم تمهیدات زیست محیطی در دستور کار قرار میدهیم، سازمان شروط لازم برای فعالیت را در زمان دادن مجوز قید میکنیم در زمان بهرهبرداری با کنترل تمام ضوابط مجوز لازم را صادر میکنیم و اگر شروط لازم در مجوز احداث را انجام ندهد مجوز بهرهبرداری صادر نمیشود. حتی اگر مجوز بهرهبرداری هم داشته باشد پایش آنلاین و ادواری داریم و خود صنایع موظف به خود اظهاری هستند.
بیشترین آلودگی مربوط به چه چیزی است؟
اطلاعات حال حاضر برمبنای سیاهه انتشار سال ۱۳۹۶ است که گزارشات در آن سال تهیه شده و در سال ۱۳۹۸ این گزارشات انتشار یافته است. باید این سیاهه انتشار به روز شود. اما اگر بخواهیم در کلانشهرها این موضوع را تقسیم بندی کنیم سهم ۷۰ درصدی منابع متحرک و خودروها داریم و ۳۰ درصد صنایع هستند، ولی این موضوع در بعضی از کلانشهرها در ۶ ماهه دوم سال تغییر میکند مثل اصفهان، که سهم صنایع در آلودگی بیشتر میشود اما در تهران سهم منابع متحرک بیشتر است.
سهم بیشتر منابع متحرک در آلودگی
این که سهم منابع متحرک بیشتر باشد طبیعی است چرا که هر واحد صنعتی در بیشتر امور خود به منابع متحرک وابسته هست. گاهی صنایع اعلام میکنند که نقشی در آلودگی ندارند ولی این صنایع در هر صورت به منابع متحرک وابسته هستند. در کنار اینها باید سهم تغییر اقلیم را هم باید در نظر گرفت، سهم بارشی که تولید میشود، بادی که میوزد و حجم بارش میتواند موضوع آلودگی را تشدید کند.
آیا مازوتسوزی داریم؟
ما مازوت سوزی داریم ولی باید ریشه این موضوع را پیدا کنیم . وقتی در ۶ ماه دوم سال ناترازی انرژی داریم مجبور هستیم از سوخت دیگری استفاده کنیم. در سالهای گذشته هم ما از این سوخت استفاده کردهایم. مجبور هستیم که از مازوت استفاده کنیم، وقتی وزارت نفت میزان عرضه و تقاضا را در مصرف گاز نمیتواند برابر کند در شرایط بحرانی به منظور حفظ فشار گاز از سوخت دوم استفاده میشود، اما این میزان امسال نسبت به سال گذشته کمتر شده است در نیروگاه شازند ۶۴ درصد مقدار مصرف کمتر شده است.
مازوتسوزی به علت ناترازی
سازمان محیط زیست در شهریور ماه هرسال قبل از اینکه وارد فصل سرما شویم به نیروگاهها و صنایع بزرگ توصیه میکند که اورهال یا بازسازی های برخی از واحدهای خود را در تابستان انجام ندهند و در زمستان این کار را انجام دهن، که این واحد تا پایان بهمن از مدار خارج میشود که در آن زمانی هم که وارد مدار شود دیگر ناترازی نیست.
گاهی این تصمیمات فرادستگاهی است اما سازمان میخواهد این سوختن مازوت را کمتر کند و مصرف را مدیریت کند اما از دست ما این موضوع خارج است.
سازمان در رابطه با معادن و آلودگی آنها چه کاری کرده است؟
موضوع دوگانه معدن و محیط زیست موضوع قدیمی است، معدنکاوی و بهرهبرداری از معدن به لحاظ فعالیت اقتصادی غیر نفتی بسیار مورد توجه است. اما این که از معادن بهرهبرداری در راستای توسعه پایدار انجام بدهیم با روشهای نوین، با رعایت حقوق مکتسبه ذینفعان اطراف منابع توجه داشته باشید از نظر سازمان محیط زیست انجام نمیشود.
معادن از سازمان محیط زیست مجوز نمیگیرند
معادن از سازمان محیط زیست مجوزی بهرهبرداری دریافت نمیکنند فقط یک بار در زمان احداث و اکتشاف مجوز میگیرند آن هم برای معادنی که داخل مناطق تحت مدیریت ما باشند مجوز صادر میشود . اگر خارج از مناطق مدیریت ما باشد استعلام احداث هم طبق قوانین شورای عالی معادن انجام نمیشود.
اما موضوع پایش و نظارت بر معادن در دولت سیزدهم نوشته شده است و معادن هم میتوانند در لیست صنایع آلاینده قرار بگیرند. در این صورت کار پایش معادن انجام میشود و معدنی که خارج از تمهیدات زیست محیطی باشد و آلایندگی آب، هوا و خاک داشته باشد میتواند در لیست صنایع آلاینده قرار بگیرند. بهرهبرداری از معادن در ادوار گذشته و به روشهای سنتی بوده است.
یکی از مشکلات بزرگ معادن احیای این سینههای کار در مناطقی است که کار آنها تمام شده است، اما معادن برای این احیا اقدام نمیکنند. از طرفی حق مالکانه دولتی برداشت معادن بسیار کم است، برداشت یک تن سنگ حقوق دولتی آن بسیار ناچیز است، بابت برداشت یک تن سنگ از دل کوه که می تواند از نظر زیستگاه و سایر موارد بسیار ارزشمند باشد مبلغ ناچیزی پرداخت میشد. این حقوق باید افزایش یافته و نسبت برای تخریب زیستگاهی هزینه بشود.
برای جلوگیری از توسعه در مناطق محیط زیست چه باید کرد؟
کشور به زیر ساختهایی برای توسعه نیاز دارد و افزایش شهرها و جمعیت نیاز به این توسعه را بیشتر کرده است. سازمان محیط زیست در تمام پروژهها چه راه، پتروشیمی یا خط لوله سعی میکند از مناطق چهارگانه و مناطق حساس یا کریدور حیات وحش عبور نکند.گاهی پروژه ای از ادوار گذشته باقی مانده که گزارش زیست محیطی نبوده و باید از داخل یا حاشیه زیست محیطی عبور کند که تمام موارد لازم ر ا در این نوع از جادهها پیش بینی خواهیم کرد.
پایان پیام/